1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechatronik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
- montowania urządzeń i systemów mechatronicznych;
- wykonywania rozruchu urządzeń i systemów mechatronicznych;
- wykonywania konserwacji urządzeń i systemów mechatronicznych.
2. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie mechatronik powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:
- pracownię elektrotechniki i elektroniki, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem/urządzeniem wielofunkcyjnym oraz z projektorem multimedialnym/tablicą interaktywną/monitorem interaktywnym, stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze stabilizowane napięcia stałego 12/24 V DC, zadajniki stanów logicznych, generatory funkcyjne; autotransformatory; przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe; oscyloskopy; zestawy elementów elektrycznych i elektronicznych, przewody i kable elektryczne; transformatory jednofazowe, przekaźniki i styczniki, łączniki wskaźniki, sygnalizatory, silniki elektryczne małej mocy; stanowiska komputerowe dla uczniów (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych;
- pracownię rysunku technicznego i systemów CAD, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela, z drukarką, skanerem/urządzeniem wielofunkcyjnym oraz z projektorem multimedialnym/tablicą interaktywną/monitorem interaktywnym, stanowiska komputerowe dla uczniów (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, program do komputerowego wspomagania projektowania (Computer Aided Design), pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, przykładowe elementy oraz podzespoły i zespoły mechaniczne, pneumatyczne, hydrauliczne, normy dotyczące zasad wykonywania rysunku technicznego, dokumentacje konstrukcyjne urządzeń i systemów mechatronicznych, modele maszyn i urządzeń, przyrządy do pomiarów wielkości nieelektrycznych, instrukcje obsługi urządzeń i systemów mechatronicznych;
- pracownię technologii mechanicznej, wyposażoną w: stanowiska do obróbki ręcznej metali (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: stół ślusarski z imadłem, zestaw narzędzi do obróbki ręcznej metali, zestaw przyrządów pomiarowych, materiały, surowce i półfabrykaty do obróbki; stanowiska obróbki maszynowej metali (jedno stanowisko dla trzech uczniów), wyposażone w: tokarkę, frezarkę, lub centrum obróbcze oraz wiertarkę i szlifierkę;
- pracownię montażu urządzeń i systemów mechatronicznych, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem/urządzeniem wielofunkcyjnym oraz z projektorem multimedialnym/tablicą interaktywną/monitorem interaktywnym, stanowiska (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) do montażu i demontażu: elementów, podzespołów i zespołów: mechanicznych, pneumatycznych i hydraulicznych (zawory, siłowniki, silniki, czujniki), elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych (czujniki, przyciski, styczniki, przekaźniki, przekaźniki czasowe, przekaźniki bistabilne, wyłączniki silnikowe, silniki jednofazowe z kondensatorami, silniki prądu stałego, silniki krokowe, silniki trójfazowe z możliwością przełączania trójkąt/gwiazda, przetwornice częstotliwości, sterownik PLC); narzędzia i przyrządy pomiarowe; dokumentację techniczną montowanych elementów, podzespołów i zespołów;
- pracownię użytkowania urządzeń i systemów mechatronicznych, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, skanerem/urządzeniem wielofunkcyjnym oraz z projektorem multimedialnym/tablicą interaktywną/monitorem interaktywnym, stanowiska umożliwiające rozruch i konserwację urządzeń i systemów mechatronicznych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); narzędzia i przyrządy pomiarowe; dokumentację techniczną urządzeń i systemów mechatronicznych oraz stanowiska komputerowe dla uczniów (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem do wizualizacji i symulacji działania urządzeń i systemów mechatronicznych; ponadto każda pracownia, oprócz pracowni rysunku technicznego i systemów CAD, powinna być zasilana napięciem 230/400 V prądu przemiennego i sprężonym powietrzem. Na każdym stanowisku powinna być możliwość podłączenia napięcia 12/24 V DC. Każde stanowisko musi być zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny oraz pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, placówkach kształcenia ustawicznego oraz podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.
3. MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz obszaru mechanicznego i górniczo--hutniczego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów |
550 godz. |
EE.02. Montaż, uruchamianie i konserwacja urządzeń i systemów mechatronicznych |
420 godz. |
W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół, przewidzianego dla kształcenia zawodowego w danym typie szkoły, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie.
4. MOŻLIWOŚCI UZYSKIWANIA DODATKOWYCH KWALIFIKACJI W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie mechatronik po potwierdzeniu kwalifikacji EE.02. Montaż, uruchamianie i konserwacja urządzeń i systemów mechatronicznych może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik mechatronik po potwierdzeniu kwalifikacji EE.21. Eksploatacja i programowanie urządzeń i systemów mechatronicznych oraz uzyskaniu wykształcenia średniego lub średniego branżowego.
5. EFEKTY KSZTAŁCENIA
Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów
- (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy:
- rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
- rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
- określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
- przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
- określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
- określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
- organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
- przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.
- (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej:
- stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
- stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
- stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
- rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
- analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
- inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
- przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
- prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
- planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
- planuje działania związane z wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań;
- stosuje zasady normalizacji;
- optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
- (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo:
- posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) umożliwiających realizację zadań zawodowych;
- interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
- analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
- formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
- korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
- (KPS). Kompetencje personalne i społeczne:
- przestrzega zasad kultury i etyki;
- jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
- potrafi planować działania i zarządzać czasem;
- przewiduje skutki podejmowanych działań;
- ponosi odpowiedzialność za podejmowane działania;
- jest otwarty na zmiany;
- stosuje techniki radzenia sobie ze stresem;
- aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
- przestrzega tajemnicy zawodowej;
- negocjuje warunki porozumień;
- jest komunikatywny;
- stosuje metody i techniki rozwiązywania problemów;
- współpracuje w zespole.
Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru mechatronicznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(EE.h) i PKZ(MG.r)
- PKZ(EE.h) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechatronik, technik mechatronik:
- posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;
- rozróżnia prawa elektrotechniki w celu obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych;
- rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne;
- rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;
- posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych;
- określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;
- wykonuje pomiary wielkości elementów i układów elektrycznych i elektronicznych;
- przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;
- posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;
- dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;
- wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
- PKZ(MG.r) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: mechatronik, technik mechatronik:
- rozróżnia zasady sporządzania rysunku technicznego maszynowego;
- sporządza szkice części maszyn;
- rozróżnia części maszyn i urządzeń;
- rozróżnia rodzaje połączeń;
- przestrzega zasad tolerancji i pasowań;
- rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne;
- rozróżnia środki transportu wewnętrznego;
- dobiera sposoby transportu i składowania materiałów;
- rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki ręcznej i maszynowej;
- wykonuje pomiary warsztatowe;
- wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;
- dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe do montażu i demontażu maszyn i urządzeń;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie mechatronik:
- Montaż , uruchamianie i konserwacja urządzeń i systemów mechatronicznych (EE.02)
1. Montaż elementów, podzespołów i zespołów mechanicznych Uczeń:
- wyjaśnia budowę elementów, podzespołów i zespołów mechanicznych;
- dobiera metody pomiarów wielkości geometrycznych elementów maszyn;
- dobiera materiały konstrukcyjne;
- rozpoznaje technologie obróbki ręcznej i maszynowej;
- dobiera elementy, podzespoły i zespoły mechaniczne do montażu urządzeń i systemów mechatronicznych;
- ocenia stan techniczny elementów, podzespołów i zespołów mechanicznych do montażu;
- dobiera techniki łączenia materiałów;
- dobiera narzędzia do montażu i demontażu podzespołów i zespołów mechanicznych;
- wykonuje montaż i demontaż podzespołów i zespołów mechanicznych;
- kontroluje jakość wykonanego montażu podzespołów i zespołów mechanicznych.
2. Montaż elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych Uczeń:
- wyjaśnia budowę elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych;
- wyjaśnia działanie układów sterowania pneumatycznego i hydraulicznego;
- rozróżnia elementy, podzespoły i zespoły pneumatyczne i hydrauliczne;
- rozróżnia parametry i funkcje elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych;
- dobiera elementy, podzespoły i zespoły pneumatyczne i hydrauliczne do montażu urządzeń i systemów mechatronicznych;
- wykonuje pomiary podstawowych wielkości w układach pneumatycznych i hydraulicznych;
- dobiera narzędzia do montażu i demontażu elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych;
- ocenia stan techniczny elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych przygotowanych do montażu;
- wykonuje montaż i demontaż elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych;
- kontroluje jakość montażu elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych;
- sprawdza zgodność montażu elementów, podzespołów i zespołów pneumatycznych i hydraulicznych z dokumentacją.
3. Montaż elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych Uczeń:
- określa parametry elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych;
- charakteryzuje funkcje elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych;
- wyjaśnia działanie układów sterowania elektrycznego i elektronicznego;
- dobiera elementy i podzespoły elektryczne i elektroniczne do montażu w urządzeniach i systemach mechatronicznych;
- dobiera narzędzia do montażu i demontażu elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych;
- ocenia stan techniczny elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych przygotowanych do montażu;
- wykonuje montaż i demontaż elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych;
- kontroluje jakość montażu elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych;
- sprawdza zgodność montażu elementów i podzespołów elektrycznych i elektronicznych z dokumentacją techniczną.
4. Rozruch urządzeń i systemów mechatronicznych Uczeń:
- wyjaśnia budowę oraz zasadę działania urządzeń i systemów mechatronicznych;
- rozpoznaje układy zasilające urządzenia i systemy mechatroniczne;
- rozróżnia parametry urządzeń i systemów mechatronicznych;
- instaluje oprogramowanie do programowania układów programowalnych, wizualizacji i symulacji procesów;
- określa metody sprawdzania urządzeń i systemów mechatronicznych;
- podłącza urządzenia i systemy mechatroniczne do układów zasilania mediami roboczymi;
- uruchamia urządzenia i systemy mechatroniczne zgodnie z instrukcją;
- wykonuje regulacje urządzeń i systemów mechatronicznych;
- sprawdza działanie urządzeń i systemów mechatronicznych.
5. Konserwacja urządzeń i systemów mechatronicznych Uczeń:
- rozróżnia i dobiera metody konserwacji urządzeń i systemów mechatronicznych;
- monitoruje pracę urządzeń i systemów mechatronicznych;
- wykonuje przeglądy techniczne urządzeń i systemów mechatronicznych;
- wykonuje pomiary wielkości fizycznych w urządzeniach i systemach mechatronicznych;
- przygotowuje materiały, elementy, podzespoły i zespoły urządzeń i systemów mechatronicznych do konserwacji;
- wykonuje konserwację urządzeń i systemów mechatronicznych;
- wykonuje wymianę elementów i podzespołów urządzeń i systemów mechatronicznych;
- ocenia jakość wykonanych prac związanych z konserwacją urządzeń i systemów mechatronicznych.